Ćwiczenia utrwalające polegać będą na podawaniu pewnych typowych przykładów

Wyszukiwaniu oraz zaliczaniu do tego typu przykładów innych, takich samych lub podobnych zjawisk. Podajemy np. typowy przykład przy dawki dopełniaczowej lub przyimkowej i polecamy wyszukanie w tekście przykładów. Ćwiczyć w tym wypadku myślenie dedukcyjne. Najbardziej jednak wartościowe są ćwiczenia sprawdzające. Mają one być dla nas dowodem, że wiadomości zostały zrozumiane i przyswojone, nie tylko zaś opanowane mechanicznie. Najbardziej charakterystycznym ćwiczeniem tego typu jest rozbiór gramatyczny. Jest on syntetycznym ujęciem ćwiczeń gramatycznych. Uczniowie poznają, wyróżniają i określają zjawiska gramatyczne występujące w danym tekście, zaliczają je do właściwej kategorii gramatycznej, a wreszcie objaśniają i charakteryzują stosownie do posiadanych wiadomości i swego rozwoju umysłowego.
Uczniowie bardzo często uczą się na pamięć definicji gramatycznej i równocześnie przykładu dla jej poparcia. Zapytani o wytłumaczenie podobnego, ale innego zjawiska nie dają sobie już rady. Dobrze zorganizowany rozbiór oducza ich tego gramatycznego kucia, a wdraża do gramatycznego myślenia i daje podstawy do .zdobycia wiedzy o języku. Teksty rozbioru gramatycznego muszą być oczywiście odpowiednio dobrane. Powinny one być zaczerpnięte z dzieł literackich, zwłaszcza klasyków polskich, i mieć wartości wychowawcze. Teksty muszą być zrozumiałe dla uczniów, najlepiej więc opierać się na tekście już tłumaczonym i objaśnionym, pod względem treściowym i leksykalnym. Decyduje jednak” to, czy tekst zawiera przykłady typowe dla danych zjawisk gramatycznych.