Formy w opowiadaniach

Po omówieniu na przykład form osobowych czasownika uczniowie mogą opracować opowiadanie, w którym wystąpiłyby te formy. Bardzo często postępujemy również odwrotnie. Tekst danego ćwiczenia w mówieniu czy pisaniu, np. charakterystyka, opis lub sprawozdanie, zanalizowane pod względem treściowym stanowi punkt wyjścia lekcji gramatycznej. Tekst ten staje się przedmiotem rozbioru gramatycznego i służy do wyprowadzenia odpowiednich wniosków. Wskazywanie i określanie form przymiotnika czy czasownika występujących na tle analizowanego opisu czy opowiadania wiąże gramatykę z żywą mową dziecka.’ Uczeń obserwuje i dostrzega, jaką rolę w opowiadaniu odgrywa czasownik, w jakich formach on występuje. Analizując jakiś opis, poznaje rolę przymiotnika i dostrzega jego funkcję składniową i stylistyczną. Wykorzystanie i analiza form wypowiadania się ułatwia ćwiczenie gramatyczne, czyni je bardziej zrozumiałym i jasnym, pozwala na wykazanie łączności między gramatyczną formą danego wyrazu a jego rolą w budowaniu jakiejś formy wypowiedzi, związków, jakie zachodzą między gramatyką a stylistyką.