Lekcje syntetyczne są zebraniem pewnej partii materiału

Z działów gramatyki, np. głosowni, słowotwórstwa czy składni. W lekcjach tego typu po przypomnieniu wiadomości teoretycznych również odgrywają zasadniczą rolę ćwiczenia przeprowadzane na tekście. Zazwyczaj uczeń objaśnia podany tekst pod względem składniowym, morfologicznym czy fonetycznym, wykazując w ten sposób najlepiej, czy umie praktycznie zastosować posiadane wiadomości gramatyczne. Dopiero stosowanie w odpowiedniej ilości tego ostatniego rodzaju lekcji decyduje więc o trwałym przyswojeniu potrzebnych wiadomości gramatycznych. Wiązanie wiadomości nowych ze starymi, kontrolowanie utrwalenia tych wiadomości zarówno w teorii, jak i w praktyce językowej uczniów jest jednym z głównych założeń metodycznych nauczania gramatyki języka ojczystego. Nie należy jednak czynić tego mechanicznie, lecz za każdym razem znaleźć nowe ujęcie i podejście. Jakie są zatem warunki dobrego przeprowadzenia lekcji gramatyki? Nauczyciel powinien mieć doskonale opanowany materiał Wyznaczony na daną lekcję. Powinien przygotować materiał językowy, który ma być przedmiotem analizy językowej. Sumienność bowiem w przygotowaniu przykładów językowych, umiejętność ich doboru i wyboru jest koniecznym warunkiem dobrej lekcji. Wszyscy uczniowie powinni być jak najbardziej aktywni nie tylko zewnętrznie, lecz przede wszystkim poprzez samodzielny wysiłek myśli. Tempo lekcji musi być żywe, a praca uczniów należycie zorganizowana.