Mszyce na porzeczkach

Nauczyciel kieruje ich pracą, ale nie wolno mu ich w tej pracy wyręczać. Najważniejszą częścią lekcji jest okres, w którym uczniowie pracują nad tym, by nasuwające się uogólnienie czy prawidło wyprowadzić z danego materiału. Brak opanowania ze strony nauczyciela, niecierpliwość, obawa, czy w przewidzianym czasie zdąży wyczerpać materiał bardzo często przekreśla wartość kształcącą lekcji. Tok indukcyjny musi być konsekwentnie i rozumnie przez cały czas lekcji przestrzegany. Chcąc na przykład zastosować indukcję na lekcji fonetyki, musimy przede wszystkim zapoznać uczniów drogą obserwacji ze sposobami wymawiania poszczególnych głosek. Na podstawie poczynionych spostrzeżeń klasyfikacja głosek nie nastręcza już trudności. Spostrzeżenia dotyczące drgania wiązadeł głosowych wysuną podział głosek na dźwięczne i. bezdźwięczne, obserwacja czynności innych narządów mowy doprowadzi do dalszych podziałów. Postępowanie odmienne, polegające na podawaniu gotowych szeregów głosek, ich definiowaniu i nazywaniu, uczenie się tych nazw na pamięć zabija samodzielność ucznia i nie przynosi mu żadnych istotnych korzyści kształcących. Tok dedukcyjny to przechodzenie od zasady i założenia ogólnego do faktu i zjawisk szczegółowych, przy czym fakty te mają potwierdzić ogólne założenia.