Najmłodsze lata

Kiedy Samuel Zborowski niesławnie opuszczał Kraków, zapewne towarzyszył mu Wojciech Długo- raj. Od najmłodszych bowiem lat Wojtaszek chował się i kształcił na koszt Zborowskiego, który serdecznie swego muzyka polubił, szczycił się jego talentem i wszędzie go ze sobą wodził. Jakoż domyślać się możemy, że i wygnanie swego chlebodawcy Długoraj, chcąc nie chcąc, podzielić musiał. Udali się prawdopodobnie do Austrii pod opiekę Habsburgów. Potem karta polityczna odwróciła się. 18 czerwca 1574 roku zmarł król Francji Karol IX i na wieść o tym Henryk Walezy opuścił potajemnie Polskę, której nie lubił i w której łubiany nie był. Spieszył objąć schedę po bracie. Wśród szlachty polskiej wybuchło zamieszanie. Zaczęto rozglądać się za nowym kandydatem do korony, oczywiście za granicą. 12 ■grudnia 1575 roku część szlachty, wśród niej Jan Zborowski, wybrała królem Maksymiliana II Habsburga. Trzy dni później druga, silniejsza partia, w której znaczną rolę odgrywał Jan Zamoyski (1542— —1605), okrzyknęła królem Stefana Batorego, księ
cia Siedmiogrodu. 1 maja 1576 roku odbyła się jego koronacja na króla Polski, przypieczętowana małżeństwem z podstarzałą i szpetną Anną Jagiellonką. Na wieść o nowej elekcji Samuel Zborowski powrócił do kraju, lekce sobie ważąc wyrok Walezego. Zawiódł się wszakże sądząc, iż jego brat Jan zachowa swoje wpływy na dworze nowego monarchy. Coraz większe znaczenie zdobywał Jan Zamoyski, który też w 1578 roku otrzymał kluczowe stanowisko kanclerza wielkiego koronnego.