Nauka gramatyki łączy się bardzo często z ćwiczeniami słownikowymi

Na przykład po wycieczce do lasu organizujemy lekcję, w której wyzyskujemy słownictwo związane z lasem i jego życiem. Zbiór tych wyrazów staje się z kolei przedmiotem analizy językowej na jednej z lekcji gramatyki. Wyrazy związane z opisem lasu, np. niezmierzony, prastary, ciemny, iglasty, mieszany, podszyty, rozśpiewany itp. analizujemy od strony gramatycznej. Następnie omawiamy formy czasowników określających wygląd, stan i życie lasu. Znajomość wyrazów nazywających działanie, przebieg wydarzeń, stosunki między ludźmi ułatwi uczniom skonstruowanie opowiadania. Odpowiedni dobór i objaśnienie czasowników i przymiotników określających właściwości fizyczne i psychiczne człowieka oraz postawę ludzi umożliwi uczniom ułożenie opisu lub charakterystyki. Możemy również po zebraniu słownictwa skonstruować odpowiedni opis, a później na jednej z lekcji gramatyki uczynić go przedmiotem analizy gramatycznej. Bogatego materiału do badania i analizowania zjawisk gramatycznych dostarcza nam również lektura. Tekst lektury szkolnej, zawierający odpowiednie zjawiska gramatyczne i poznany wpierw od strony treściowej może dostarczyć materiału do analizy najbardziej dla niego charakterystycznych zjawisk językowych.