Silny rozkwit językoznawstwa powoduje wzrost zainteresowania ortografią

Rozwijają się dążenia do reformy. Powstają wówczas jakby dwa obozy: krakowski, w którym znalazła się grupa członków Akademii Umiejętności, i warszawski, reprezentowany głównie przez A. A. Kryńskiego. W wyniku różnic dzielących oba te obozy powstają dwa zbiory norm ortograficznych, przy czym projekt warszawski jest bardziej racjonalny i stanowi poważny krok naprzód w ujednostajnieniu pisowni. Uwidocznia się to w przyjęciu zakończenia bezokoliczników, tylko na -c, -ć i wprowadzeniu -j także w pisowni wyrazów obcych. Przez szereg lat mieszkańców ówczesnych dwóch zaborów, austriackiego i rosyjskiego, dzieliła więc także różnica pisowni. Dopiero podjęte w 1917 roku próby uzgodnienia różnic doprowadziły do ustalenia zasad pisowni przyjętych przez Akademię Umiejętności w roku 1918, a zaaprobowanych przez ówczesne Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. I ta reforma jednak nie mogła zadowolić, gdyż nie usuwała wszelkich trudności. Powołany w roku 1936 przez Polską Akademię Umiejętności komitet przystąpił pod przewodnictwem Kazimierza Nitscha do prac nad dalszą reformą ortografii. Komitet ortograficzny uchwalił nową pisownię, która, po zatwierdzeniu przez ówczesne Ministerstwo WR i OP obowiązuje do dnia dzisiejszego. Reforma ta na pewno nie zadowala wszystkich, wiele wśród obowiązujących przepisów budzi wątpliwości. Komisja nie uregulowała należycie pisowni łącznej i rozłącznej, jak też i zasad przestankowania. Niezależnie od trudności, jakie wywołuje u uczących się języka, system ten ma jednak także pewne zalety: nawiązuje do tradycji, stara się pogodzić wymowę języka literackiego z wymową regionalną. Pisownia z roku 1936 stabilizuje daleko posuniętą różnicę między mową a pismem, opierając się przede wszystkim na zasadach: morfologicznej i tradycyjno-historycznej. Ponieważ w latach powojennych oficjalny tekst przepisów pisowni stał się trudno dostępny, zaszła tedy potrzeba nowego ich wydania. Potrzebie tej czyni zadość XII wydanie Pisowni polskiej, które ukazało się w roku 1957. Zostało ono opracowane przez Komisję Kultury Języka PAN oraz zatwierdzone przez Komitet Językoznawczy PAN, uchwałą z dnia 20. I. 1956 r. Wprawdzie wydanie to nie narusza zasad pisowni z roku 1936, wprowadza jednak pewne zmiany, które polegają na uzupełnieniu wskazówek dotyczących zagadnień pominiętych w poprzednich prawidłach oraz na wprowadzeniu nowych przykładów.