Szereg różnych wykresów można stosować obok siebie, aby unikać schematyzmu

Niektóre z nich są jednak skomplikowane i zmuszają uczniów do wysiłku, który me jest współmierny z celem, jaki chcemy osiągnąć. Niżej podajemy dalsze przykłady bardzo praktycznych środków poglądowych, które mogą przyjść z dużą pomocą nauczycielowi. Pierwszy wykres uwzględnia stosunki zachodzące między wyrazami i za pomocą umownych symbolów określa części zdania. Jest przystępny i przejrzysty, toteż można go tu polecić. Uwaga: Litery z, prz, rz (poza kółkami) oznaczają związek zgody, rządu i przynależności. Duże usługi może też oddać następujący sposób upoglądowienia o tyle korzystny, że łączy analizę logiczną z gramatyczną i że w bardzo szybki sposób pozwala nauczycielowi skontrolować przeprowadzoną przez uczniów analizę zdania. Wszyscy uczniowie sporządzają sobie z kartki papieru zeszytowego opisaną niżej podkładkę. Powstaje ona w ten sposób, że składamy kartkę papieru tak, aby powstało pięć fałdów głębokości 1 cm. Boki tak sporządzonej podkładki sklejamy dwoma paskami kolorowego papieru. Na poszczególnych fałdach umieszczamy kolejne napisy: podmiot, orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicz- nik. W ten sam sposób wykonujemy drugą podkładkę, na której znów umieszczamy napisy: rzeczownik, zaimek, przymiotnik, liczebnik, czasownik. Równocześnie każdy uczeń sporządzi sobie papierową torebkę umieści w niej kilkanaście dwubarwnych numerków. W ten sposób powstanie interesująca gra, która może przybrać formę konkursu. Nauczyciel napisze na tablicy zdanie, ponumeruje kolejno jego wyrazy, a uczniowie będą starali się jak najszybciej wstawić odpowiednie numerki we właściwą zakładkę. Wykresy zdań stają się wręcz nieodzowne przy analizie zdania złożonego. I tu też można zacytować szereg przykładów zaczerpniętych bądź z literatury metodycznej,, bądź z praktyki szkolnej.