Udoskonalanie, obiektywnego wyniku

Budulcem, z którego powstaje wiedza językowa, jest mowa ucznia lub nauczyciela, tekst odpowiednio dobrany przez uczącego lub zaczerpnięty z podręcznika. Ze spostrzeżeniami wiążą się pewne sądy. Im więcej tych sądów występuje podczas obserwacji i w analizie zjawisk językowych, tym bardziej jest ona wartościowa i tym lepiej przygotowuje powstawanie pojęć gramatycznych.
W celu ułatwienia uczniowi poznania zjawisk stosujemy odpowiednie pomoce naukowe. Są to modele, obrazy, schematy, tablice, wykresy. Do badań eksperymentalnych nad językiem wykorzystano najnowsze zdobycze techniki, jak fotografię, film, radiografię, radioskopię. Przy nauce głosowni na wyższym poziomie korzysta się z odpowiedniego modelu lub doskonałego rysunku, przedstawiającego przekrój głowy, szyi, budowę krtani, stopień otwarcia jamy ustnej, położenie narządów mowy przy wymawianiu zasadniczych typów samogłosek i spółgłosek. Dużą rolę spełniają również często przedrukowywane w podręcznikach gramatyki tablice Abińskiego, przedstawiające sposób wymawiania 48 głosek języka polskiego.