W I gim zasadniczą dziedziną pracy jest nauka o składni zdania pojedynczego

Tu uczniowie poznają sposoby wyrażania podmiotu, jego rodzaje (logiczny i domyślny), jak też i orzeczenia (czasownikowe imienne). W podobny sposób zapozna się uczniów z określeniami, sposobami ich wyrażania i związkami, w których pozostają one z wyrazem nadrzędnym. Poznają też zdania bezpodmiotowe i równoważniki zdań pojedynczych. Równolegle zaznajomią się z odpowiednimi problemami ortograficznymi, zdobędą mianowicie umiejętność stawiania przecinków w zdaniu pojedynczym. Dominantą pracy w klasie VII w zakresie nauki o zdaniu jest składnia zdania złożonego. Uczniowie zaznajamiają się tutaj z podziałem zdań złożonych na współrzędnie i podrzędnie złożone, uczą się je rozpoznawać za pomocą wskaźników połączenia, wreszcie rozróżniać rodzaje zdań podrzędnych. Ponadto w zakres programu tej klasy wchodzą imiesłowowe równoważniki zdań podrzędnych, wyrazy poza zdaniem, wyrazy i zdania wtrącone. Równolegle z tymi wiadomościami gramatycznymi powinno iść zdobywanie praktycznej znajomości stawiania przecinków w zdaniu złożonym. Do poważnych zalet obecnego programu należy zaliczyć tendencję do wiązania nauki o budowie wyrazu (fleksji) ze składnią. W dziale „Składnia” należy uwzględniać i omawiać sposoby wyrażania poszczególnych części zdania za pomocą odpowiednich części mowy i ich form, na odwrót w dziale „Części mowy” należy zwracać uwagę na funkcję wyrazów w zdaniu. Taki układ materiału ma doprowadzić do tego, żeby uczniowie zdawali sobie sprawę ze współzależności znaczenia, form i funkcji wyrazów w zdaniu. Silny nacisk kładzie też program na wyrabianie sprawności i poprawności językowej. Do tego celu służą przede wszystkim odpowiednio dobrane ćwiczenia. Powinny one być jak najbardziej praktyczne i służyć do przezwyciężania typowych błędów z zakresu składni.