Wszystkie tego typu ćwiczenia, powinny mieć charakter ćwiczeń ustnych

Wyrabiają one szybkość orientacji i budzą zainteresowanie wśród uczniów, toteż oddają większe usługi niż luźne przykłady. Tematykę ich należy stale urozmaicać, aby nie popadać w monotonię. Dzieci lubią treści żywe i bliskie ich przeżyciom, toteż można czasem stosować na lekcji ćwiczenia w formie króciutkich opisów, nawet opowiadań. Nie należy jednak dawać nadmiaru tych ćwiczeń, pamiętając celu, jakiemu mają one służyć. Zrezygnujmy także z nadmiaru pisaniny w zeszytach, stosujmy raczej ćwiczenia ustne, krótkie, ale ciekawe różnorodne. Materiał przeznaczony w programie do opracowania w klasie V nie jest trudny. Są naturalnie zagadnienia trudniejsze i ważniejsze. Do takich np. należą „Rodzaje zdań” temat, który wiąże się z jednej strony ze stylem naszej mowy, z drugiej zaś wskazuje na związek, jaki zachodzi między mową a życiem psychicznym człowieka. Tu mogą uczniowie sobie uprzytomnić, w jak wielkim stopniu język jest wyrazicielem naszych uczuć. Zdania oznajmujące wyrażają spokojną, niezaangażowaną postawę mówiącego, toteż uczniowie odnajdą te rodzaje zdań w takich formach wypowiedzi, jak opowiadanie, opis czy też sprawozdanie. Inne sytuacje życiowe, a więc i inne formy wypowiedzi (rozmowa, przemówienie, list do kolegi) zmuszają nas do używania zdań pytających lub rozkazujących. W silnym afekcie używamy zdań wykrzyknikowych. Przy tej sposobności można poruszyć sprawę wołacza jako formy fleksyjnej, za pomocą której możemy też wyrazić wykrzyknienia. Należy wraz z uczniami rozważyć, czy dla wszystkich rzeczowników tworzymy tę formę fleksyjną, a wreszcie ustalić zasadę oddzielania wołaczy od innych wyrazów w zdaniu przecinkiem lub wykrzyknikiem.