Wyróżnienie związków wyrazowych w zdaniu

Wypisać wyrazy określone określające i nazwać rodzaje związku. Większe jeszcze trudności nastręczają zadania oparte na rozbiorze gramatycznym. Może on być, jak wyżej wspomnieliśmy, częściowy (fonetyczny, morfologiczny, składniowy), stosowany po zapoznaniu się z danym działem gramatyki, lub pełny, stosowany zwłaszcza w klasie VII po zakończeniu wszystkich działów gramatyki. Ten rodzaj prac domowych nie tylko stwarza hardzo korzystne warunki dla wykazania wiadomości rzeczowo opanowapych, lecz także uczy stosowania tych wiadomości w praktyce i pozwala ocenić postępy czynione w tej dziedzinie, Nie może to być jednak praca mechaniczna, powtarzanie prawideł gramatycznych i uogólnień językowych, lecz próba sił, miara wyrobienia językowego i sprawdzenie, czy dane wiadomości łączą się z praktyką. Tematy mogą wyglądać następująco:

• „W podanym tekście wskaż grupę podmiotu i grupę orzeczenia”.
• „Określ rodzaj związków między wyrazami określanymi a określającymi”.
• „Oznacz rodzaje imiesłowów występujących w tekście, objaśnij ich budowę słowotwórczą”.

Tematem pracy domowej może być również zebranie materiału językowego potrzebnego do analizy językowej na następnej lekcji gramatyki. Po przerobieniu określonego zagadnienia z nauki o czasowniku polecamy na przykład uczniom zebrać pewną ilość czasowników lub z podanego tekstu wypisać czasowniki w dwu kolumnach zależnie od końcówki w osobie czasu teraźniejszego, przy czym warto objaśnić, co będzie tematem następnej lekcji. Praca domowa ucznia może polegać również na wykonaniu pewnych zadań umożliwiających mu poglądowe zapoznanie się z zagadnieniem. Może to być na przykład wykonanie wykresów zdaniowych, złożenie w całość rozsypanki zdaniowej, sporządzenie tablicy porządkującej poznane formy gramatyczne itp.