Zainteresujemy się wymową spółgłosek

Palce lub ręka przykładane do krtani pozwolą odróżnić wymowę głosek b, w, g, d od odpowiednich bezdźwięcznych p, f, k, t. Ćwiczenia przeprowadzone na wszystkich spółgłoskach doprowadzą do wniosku, że spółgłoski pod względem dźwięczności układają się parami, ale są też głoski pozbawione odpowiedników bezdźwięcznych (r, l, l, m, n). W zadanym ćwiczeniu domowym polecimy uczniom podzielić podane wyrazy na sylaby, wyróżnić w nich samogłoski i spółgłoski oraz głoski dźwięczne i bezdźwięczne. Podobny przebieg będzie .miała także lekcja o głoskach ustnych
nosowych. W tekście podanym przez nauczyciela’ uczniowie wynajdą wyrazy, w których wystąpią głoski nosowe i ustne, np. mam, bok, nos, las, węch, lek, wąs, bas. Zwrócimy przy tym uwagę na wymowę spółgłosek rozpoczynających te wyrazy. Możemy to zrobić za pomocą bardzo prostego doświadczenia. Nauczyciel poleci wymawiać te głoski przy równoczesnym ściśnięciu nosa palcami. Jedne z tych głosek wymówimy swobodnie, przy innych napotkamy na duży opór. Szukamy tedy źródła różnicy wymowy. Możemy się tutaj posłużyć tablicą (przekrojem), na której nauczyciel pokaże podniebienie miękkie, po czym omówi jego działanie. Do ćwiczeń sprawdzających należy użyć wyrazów typu wziął, wzięli, mogę, aby pokazać młodzieży dążenie do redukcji samogłosek nosowych w środku wyrazu przed półotwartymi i w wygłosie (bez wprowadzenia zresztą tych terminów).