Zebranie wiadomości

W części końcowej uczniowie zbiorą wiadomości, przy czym dobrze byłoby uszeregować na tablicy sposoby oznaczania głosek. Można je ułożyć np. w pięć szeregów:

• i, z, c,
• sz, cz,
• ś, i, c,
• si, zi, ci,
• dzi.

Oczywiście wymienione tu szeregi nie wyczerpują wszystkich sposobów oznaczania głosek. Warto więc dodać objaśnienie, że np. miękkość możemy oznaczyć nie tylko za pomocą podanych wyżej sposobów, lecz że w niektórych wyrazach nie oznaczamy jej w zasadnie wcale, np. w wyrazach typu niwa, siwy. Uwaga ta pozwoli nam uniknąć błędów, które czasem pojawiają się w szkole, kiedy to uczniowie piszą ńiwa, siwy. Sposoby oznaczania samogłosek pominęliśmy celowo, można bowiem o tym mówić dopiero na lekcji następnej, poświęconej samogłosce. Najbliższa lekcja oparta będzie na temacie „Utrwalenie umiejętności rozpoznawania samogłosek i spółgłosek”. Po omówieniu ćwiczenia domowego nauczyciel zwróci ‘uwagę, że przy wymawianiu wyrazów odczuwamy ich wyraźny podział na cząstki wymawianiowe. Głośno wypowiedziany szereg wyrazów (np. rana, bok, społeczeństwo) pozwoli to stwierdzić praktycznie. Uczniowie przypomną, że taka cząstka wyrazu nazywa się sylabą. Analiza szeregu sylab doprowadzi do wniosku, że podstawą sylaby jest zawsze samogłoska, a czasem nawet sama ją tworzy (np. spójniki a, i, przyimki o, u), częściej jednak obok samogłoski występuje w sylabie jedna lub więcej spółgłosek (las, krtań, brud, prąd). Uczniowie zbierają następnie wszystkie samogłoski (a, e, i, o, u, y, ę, ą). Stwierdzamy, że wszystkie inne głoski to spółgłoski. Aby uczniowie zauważyli różnicę w ich wymowie, możemy przeprowadzić odpowiednie ćwiczenie.